Geçici Yapılaşma Koşullarına Yürütmeyi Durdurma Kararı Verildi
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi tarafından 2020 yılı Mart ayında, Geçici Yapılaşma Koşullarının durdurulması ve iptal edilmesi talebiyle açılan ve İstanbul 6’ncı İdare Mahkemesinde görülen davada yürütmeyi durdurma kararı verildi.
Adalar’da tarihi dokuyu bozacak yapılaşmanın önünü açan ve Koruma Kurulu tarafından 10.01.2020 tarihinde “ÎSTANBÜL-ADALAR KENTSEL VE ARKEOLOJİK SİT ALANLARI GEÇİŞ DÖNEMİ KORUMA ESASLARI VE KULLANMA ŞARTLARI” başlığı ile alınan kararın uygulanması, mahkemenin 15 Nisan 2021 tarihli kararı ile yargılama sonuna kadar durduruldu.
Dava kapsamında; mimar, çevre mühendisi, peyzaj mimarı, harita mühendisi, arkeolog ve şehir plancılarından oluşan yedi kişilik bilirkişi heyeti mart ayında mahkemeye rapor sunmuştu. Yapılaşma koşullarının, mekânın biçimlendirilmesi süreçlerinin doğal ve tarihi değerlerle birlikte irdelenmesi ilkelerine uygun olmadığı, parsel odaklı bir yaklaşımın geliştirildiği ve kararlardaki belirsizliğin, alanın kendine özgü dokusu ile uyumsuz yapılaşmanın oluşmasına neden olabileceği tespit edilmişti.
Yürütmeyi Durdurma Kararında öne çıkan hususlar:
- “Bölgedeki doğal ve tarihsel sürekliliğe ve bütünlüğe yönelik geliştirilecek herhangi bir müdahalenin bütüncül bir bakış açısına sahip olması gerekirken mekanın biçimlendirilmesi süreçlerinin doğal ve tarihi değerlerle birlikte irdelenmesi ilkelerine uygun olmayan bir şekilde parsel odaklı bir yaklaşımın geliştirildiği görülmekte olup özellikle parsel özellikleri yönünden geliştirilen kararlarda yer alan belirsizliğin alanın kendine özgü dokusu ile uyumsuz yapılaşmanın oluşmasına neden olabilecektir.”
- “İstanbul Adalar Bölgesi, biriciklik gösteren bir koruma bölgesi olup, bu alanda parsel birleştirmeleri ya da bölünmeleri ile oluşabilecek parsel büyüklüklerine yönelik değerlendirmelerin yapılması ve İstanbul Adalar Kentsel ve Arkeolojik Sit Alanları Geçiş Dönemi Yapılanma Koşulları’nda parsel büyüklüklerine yönelik kararların da belirtilmesi gerekmektedir. Aksi durumda, söz konusu kararda olduğu gibi belirsizlik, farklı ve dava konusu alanın kendine özgü özellikleri ile uyumsuz parsellerin oluşmasına neden olabilecektir.”
- “2018 yılında tescil işlemleri tamamlanan Büyükada’da 17, Heybeliada’da12, Burgazada’da 9 ve Kınalıada’da 5 yapının dışında tescillenmesi gereken çok sayıda nitelikli modern mimarlık yapısı daha bulunmaktadır. Dava konusu karar ile tescil kararı alınmamış nitelikli yapıların bulunduğu parsellerde yapılaşmaya imkan tanıması sebebiyle hem tescilsiz modern dönem yapılarının yıkılma risklerini arttıracağı, hem de 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile birlikte bu döneme ait konut yapıların yıkılma tehdidi ile yüz yüze bırakacak olup bu durum Adalar yerleşmesi bütününde oluşan kültürel değerlerin olumsuz yönde etkilenmesine neden olabilecek niteliktedir.”
- Dava konusu yapılaşma koşullarının bazı maddelerinin Adalar’ın kendine özgü dokusu ile uyumsuz yapılaşmanın oluşmasına ve kültürel değerlerin olumsuz yönde etkilenmesine neden olabileceğine işaret edildi. Bu nedenle ‘yapılaşma koşullarının’ planlama ilkeleri ve şehircilik esaslarına uygun olmadığına karar verilerek yürütmenin durdurulmasına hükmedildi.
YÜRÜTMESİ DURDURULAN KORUMA KURULU KARARININ TAM MENTİNİ AŞAĞIDA SUNUYORUZ
Loading...
Reload document 
Open in new tab İstanbul 6. İdare Mahkemesi’ne Sunulan Bilirkişi Raporu Özeti
“Büyükada, Heybeliada, Burgazadası ve Kınalıada bir bütün olarak doğal ve tarihi değerleriyle korunması gerekli alanlar olarak tanımlanmış, bölgede gelişen yerleşim kentsel ve tarihi sit olarak, doğal alanlar ise doğal sit olarak koruma altına alınmıştır. Bölgeye yönelik devam eden süreçte, alanın bir bütün olarak korunması gerekliliği çeşitli kurul kararları ile tescil edilmiştir.”
“İstanbul Adalar bölgesi gibi kendine özgü tarihsel niteliklerini koruyan ve farklı dönemlerde bu nitelikleri koruyarak büyüyen ve gelişen yerleşmeler, toplum için birikimsel bir bütünlük göstermiştir. Söz konusu bütünlük, çoğunlukla kentsel ve tarihsel sit alanı olarak korunurken, sit alanının bir bütün olarak korunması alanın niteliğinin ve tarihsel bütünlüğünün korunmasını sağlamaktadır. Böylece çeşitli dönemlerde değişen üretim biçimlerinin etkisiyle yeniden biçimlendirilen kentsel çevre, toplum için aynı zamanda bir öğrenme alanı haline gelmektedir. Toplum, kendi varoluşunun bileşenlerinden biri olarak kentsel çevre ile sürekli yenilenen ilişkisinde mekânın özünü ve içeriğini oluşturan niteliklerini göz önünde bulundurarak karşılıklı ilişkiyi yeniden üretir hale gelmektedir. İstanbul Adalar Bölgesi de doğal ve tarihi değerleriyle toplum için biricik olan bir bütünlük oluşturmaktadır.”
“Yapılaşma koşullarının tescil kararı alınmamış nitelikli yapıların bulunduğu parsellerde yapılaşmaya imkân tanıması sebebiyle hem tescilsiz modern dönem yapılarının yıkılma riskini artırmakta hem de Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile birlikte bu döneme ait konut yapılarını yıkılma tehdidi ile yüz yüze bırakmaktadır.”
Geçiş Dönemi Yapılaşma Koşullarının 7’inci maddesinde yer alan “üzerinde tescilli kültür varlığı bulunmayan parsellerde yeni yapı yapılabilir” ifadesi ve buna bağlı eylemler, Adalar yerleşmesi bütününde oluşan kültürel değerlerin olumsuz yönde etkilenmesine neden olabilecek niteliktedir.”
“Bilirkişi kurulumuz, dava konusu işlem ile alınan kararların, alanın mimari, doğal, peyzaj, çevresel ve doğal özelliklerine yönelik tutumun bölgedeki koruma-kullanma dengesini bozabilecek, alanın kendine özgü dokusuyla uyumsuz yapılaşmanın oluşmasına neden olabilecek, Adalar yerleşmesi bütününde oluşan kültürel değerlerin olumsuz yönde etkilenmesine neden olabilecek nitelikte olduğundan planlama ilkeleri ve şehircilik esaslarına uygun olmadığı görüşüne ulaşmıştır.”